27 Αυγούστου 2006
Διαβάζοντας το Βιβλίο της κας Άννας Διαμαντοπούλου με τίτλο η έξυπνη Ελλάδα έκανα μερικές σκέψεις τις οποίες ελπίζω ότι θα βρείτε χρήσιμες και ωφέλιμες.
Οι ιδέες οι οποίες περιγράφονται στο βιβλίο είναι πραγματικά σοβαρές αλλά νομίζω ότι όπως και η ίδια δέχεται με κάποια χιουμοριστική διάθεση των ιδεών αυτών (σελ 97) έτσι και οι συντριπτική πλειοψηφία των καινοτομιών κινδυνεύουν να χαρακτηριστούν γραφικές εφόσον αποτελούν αποσπασματική και ξεκομμένη πρόταση σε μία κοινωνία χωρίς όραμα, κατεύθυνση και προδιαγραφές. Την κοινωνία δηλαδή του ξύπνιου και όχι του έξυπνου όπως πολύ χαρακτηριστικά διαχωρίζει η συγγραφέας.
Βεβαίως οι έννοιες αυτές έχουν κάποιο νόημα σε αυτούς οι οποίοι ονειρεύονται κάτι καλύτερο για την Ελλάδα ,την Ευρώπη και την Ανθρωπότητα. Η συνειρμοί οι οποίοι μας δημιουργούνται από το ‘σύνθημα’ η Έξυπνη Ελλάδα θα έλεγα ότι συνδέονται με μεγάλα οράματα Δημιουργίας, Ποιότητας και εντέλει καλύτερη ζωή για όλους.
Δεν νομίζω ότι υπάρχουν πολλοί οι οποίοι θα διαφωνούσαν με το όραμα αυτό.
Θα βρεθούν όμως πολλοί οι οποίοι θα θεωρήσουν ότι αυτά είναι θεωρίες χωρίς πράξη, και εν πάση περίπτωση πιο σημαντικό είναι να τρώει ο κοσμάκης ψωμί σήμερα. Και αυτοί με την σειρά τους θεωρούν ότι είναι άνθρωποι προοδευτικοί και μάλιστα νοιάζονται όσο κανείς άλλος για το όφελος του λαού.
Έτσι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα ερώτημα: τι είναι τελικά φιλολαϊκή πολιτική? ή κατά επέκταση τί είναι σήμερα προοδευτική πολιτική ? Είναι το όραμα της Έξυπνης Ελλάδας προοδευτική πολιτική?
Στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες οι προσπάθεια ισορροπημένης κοινωνικής ανισότητας είναι δεδομένη -λίγο ή πολύ- σε όλους τους πολιτικούς σχηματισμούς. για τον λόγο αυτό είναι πλέον δύσκολο να εξηγήσουμε στον κόσμο ποιές είναι οι διαφορές ανάμεσα στην αριστερά και την δεξιά. Έτσι μοιραία η διαφοροποίηση μετατοπίζεται από αμιγώς πολιτικά θέματα και πολιτικές επιλογές σε θέματα διαχειριστικά με μικρή πολιτική σημασία. (Παρότι η παραμονή μίας ανίκανης διοίκησης είναι από μόνη της πολιτικό θέμα.)
Η δε έννοια των μη προνομιούχων σε μία σταθερά δημοκρατική κοινωνία με την συντριπτική πλειοψηφία να έχει εισόδημα γύρω από τον μέσο όρο και δυνατότητα πρόσβασης σε όλες τις δημόσιες παροχές είναι μάλλον στερημένη από ταξικά χαρακτηριστικά. Διότι ποιός είναι εντέλει ο μη προνομιούχος και ποιός ο προνομιούχος. Αν υποθέσουμε ότι κριτήριο ταξινόμησης είναι το εισόδημα τότε θα βρεθούμε στην δυσάρεστη θέση να έχουμε στους προνομιούχους μερικές χιλιάδες εξαρτημένης εργασίας συμπολίτες μας με ικανότητα ετήσιας αποταμίευσης πολύ μεγαλύτερη από τους περισσότερους αυτεπάγγελτούς ή μικροεπιχειρηματίες της χώρας μας. Από αυτή την άποψη τί σημαίνει μη προνομιούχος? Ποιός είναι αυτός σε αυτήν την χώρα ο οποίος είναι μη προνομιούχος? μήπως ό αγρότης ο οποίος προτιμάει να πίνει φραπέ και να έχει τσομπάνους αλβανούς? μήπως ο υπάλληλος ο οποίος το μόνο ενδιαφέρον είναι να λουφάρει ή να σχολάσει και να πάει στο γήπεδο? μήπως ο μικρός επιχειρηματίας ο οποίος θεωρεί ότι η εφορεία είναι η ληστρική οργάνωση του κράτους? μήπως όλοι αυτοί οι οποίοι καταριούνται το κράτος και τους προνομιούχους και οι ίδιοι εκτός από ευχές, ευχέλαια και ρουσφέτια δεν έχουν καμία άλλη ικανότητα? Μήπως τελικά μη προνομιούχος σημαίνει λιγότερο ικανός και όλοι έχουμε εμπλακεί σε μία προσπάθεια υποστήριξης των λιγότερο ικανών, πλειοδοτώντας σε προτάσεις λαϊκισμού και καταδικάζοντας το καλύτερο και ικανότερο κομμάτι της κοινωνίας μας σε πολιτική ή και γεωγραφική αυτοεξορία?
Άλλωστε δεν έχει με και καμία σοβαρή εξήγηση γιατί το σύνολο των υποτιθέμενων μη προνομιούχων δεν ψηφίζει αυτούς οι οποίοι τους επαγγέλλονται. Διότι αν το 40% του πληθυσμού μας ψηφίζει το κόμμα των προνομιούχων τότε μπορούμε να συμπεράνουμε ότι είτε είναι όλοι αυτοί προνομιούχοι είτε ότι είναι χαζοί.
Βεβαίως και πρέπει να υποστηρίξουμε τους κοινωνικά αδύνατους αλλά επιτέλους πρέπει να τους τραβήξουμε εμείς προς τα εμπρός και όχι αυτοί προς τα πίσω. Ο κ. Γιαννίτσης σε ένα άρθρο του στο Βήμα γράφει ότι εκτός της τέχνης του εφικτού η πολιτική οφείλει να αυξάνει συνεχώς την έννοια αυτού του ορίου. και ακριβώς αυτό είναι το κομβικό σημείο του χαρακτηρισμού μία πολιτικής ως προοδευτικής: η διαρκή έλξη της κοινωνίας σε νέα επίπεδα ισορροπίας προς την κατεύθυνση της γενικής ευημερίας και της επιβίωσης της ανθρωπότητας εις το διηνεκές.
Πιστεύω ότι ήρθε ο καιρός να αναζητήσουμε τις πολιτικές διαφορές των ανθρώπων σε έναν άλλον παράγοντα αυτόν της συμπεριφοράς και διάθεσης του καθενός μας απέναντι στην συνολική κοινωνία.
Είναι βαθιά μου πεποίθηση ότι οι άνθρωποι λειτουργούν μέσα στην κοινωνία με βάση την προσωπικότητα τους και όχι μόνο την οικονομική τους κατάσταση. Τοποθετούνται απέναντι στα κοινωνικά ζητήματα με βάση την νοοτροπία τους και όχι με βάση την οικονομική τους κατάσταση. Το θέμα του ρατσισμού είναι μάλλον χαρακτηριστικό παράδειγμα διότι φαίνεται ότι αυτό ζει ως στάση ζωής στις φτωχότερες περιοχές δηλαδή στις περιοχές των μη προνομιούχων και οι πολιτικές επιλογές των περιοχών αυτών είναι συντηρητικές σχεδόν σε όλους τους τομείς. Τότε εμείς με ποιούς θα πορευτούμε στις περιοχές αυτές? ποιοί είναι οι πολιτική μας σύμμαχοι στις περιοχές αυτές? Μήπως τελικά οι προνομιούχοι?
Βεβαίως μια πλούσια κληρονομιά επιτρέπει κάποιον να προσδοκά ένα καλύτερο μέλλον αλλά δεν γνωρίζω καμία περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας στην οποία δεν υπήρχαν ανισότητες λόγο καταγωγής ή λόγο ικανότητας. Από την άλλη πλευρά νομίζω ότι όπως είδαμε και παραπάνω σημασία για το μέλλον της κοινωνίας είναι η συνεισφορά του καθενός στην επόμενη γενιά και σε αυτό πρωταθλητές είναι οι άξιοι άνθρωποι όλων των κοινωνικών στρωμάτων.
Αυτό το οποίο κινδυνεύουμε να πάθουμε είναι να αναπαράγουμε την λογική ότι σημασία έχει να είμαστε όλοι ίδιοι και όχι ίσοι. Αυτό με την σειρά του δημιουργεί νοοτροπία χαμηλού ή ανύπαρκτου ανταγωνισμού με συνέπεια την παραγωγή, όπως σημειώνετε, επιχειρηματιών ανάγκης και όχι ευκαιρίας. Είναι η νοοτροπία τύπου ‘να ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα αντί να βρω τρόπο να παράγει η δική μου περισσότερο γάλα.
Αν όμως πιστεύουμε ότι η προοδευτική τροχιά της κοινωνίας είναι το ζητούμενο για την ανθρωπότητα συνολικά, τότε γιατί το πρόβλημα μας είναι οι κατέχοντες και όχι οι ‘μη θέλοντες’? γιατί πρέπει να νοιαστούμε για τους μη έχοντες οι οποίοι είναι παράλληλα και μη θέλοντες? και γιατί ένας προοδευτικός κατέχων δεν είναι πολιτικός σύμμαχος μας?
Δεν φαίνεται να έχουμε διαφορετικές επιλογές οικονομικού συστήματος εκτός το να στηριχτούμε στην ιδιωτική πρωτοβουλία με προδιαγραφές οι οποίες εξασφαλίζουν ότι επιβιώνουν οι έξυπνοι επιχειρηματίες και όχι οι ξύπνιοι.
Έτσι λοιπόν στα πλαίσια της πολιτικής δράσης τίθεται το ερώτημα με ποιούς θα πορευτούμε και για ποιούς.
Σίγουρα οι έννοιες αριστερά και δεξιά περνούν μία κρίση αμφισβήτησης και γι’αυτό έχει ανακαλυφθεί το κεντροαριστερά και κεντροδεξιά λες και οι πολιτική είναι όχημα το οποίο το στρίβουμε λίγο δεξιά ή λίγο αριστερά έως ότου να παρκάρουμε στην εξουσία.
Εγώ συνεχίζω να πιστεύω ότι η πολιτική έχει δύο πόλους οι οποίοι εκφράζουν δύο διαφορετικές φιλοσοφίες με επίκεντρο την κοινωνική μας ζωή. Σε αυτήν την αντιπαράθεση εντοπίζω τις πολιτικές διαφοροποιήσεις και σε αυτήν την βάση πρέπει να αναζητήσουμε την έννοια της αριστεράς και δεξιάς, της προόδου και της συντήρησης ή όπως αλλιώς θα την ονομάσουμε.
Πιστεύω ακράδαντα ότι το καλύτερο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας, το πλέον ικανό , δημιουργικό και προοδευτικό αποτελείται από όλους αυτούς οι οποίοι μοιράζονται μαζί μας οράματα για μία κοινωνία στην οποία κυριαρχεί η ισονομία, η ανοχή στην διαφορετικότητα, η επιδίωξη της γνώσης και ο επιστημονικός ορθολογισμός, εξασφαλίζοντας στους πολίτες την ευτυχία και την ελπίδα της ανθρώπινης επιβίωσης εις το διηνεκές.
Το καλύτερο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας είναι σήμερα κυριολεκτικά εγκλωβισμένο μέσα στα δύο μεγάλα κόμματα χωρίς να μπορεί να βρει μία δημιουργική διέξοδο. Δουλεύει, δημιουργεί και ζει μέσα σε άνισες συνθήκες χάρη στην κυριαρχία των ξύπνιων. Οι ξύπνιοι επιβιώνουν καλύτερα και τελικά οι ξύπνιοι εκλέγουν τους περισσότερους βουλευτές.
Εμείς λοιπόν πρέπει να εκφράσουμε το καλύτερο κομμάτι της κοινωνίας μας για να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε τις συνθήκες της έξυπνης Ελλάδας.
Στο ερώτημα λοιπόν με ποιούς και για ποιούς εμείς πρέπει να απαντήσουμε με τους καλύτερους για το καλό της Ελλάδας της Ευρώπης της Ανθρωπότητας.